‘Vijf maanden wachten op Filipijnse werkkrachten? Beter dan niemand vinden’
In België is technisch geschoold personeel nauwelijks te vinden, en ook in Oost-Europa lijkt de vijver leeggevist. Het uitzendbureau Job Talent gooit de netten uit in de Filipijnen op zoek naar technisch personeel. Al moeten klanten geduld hebben.
Het Maasmechelse staalbedrijf BRT, wat staat voor Buizen, Röhre, Tubes, gaat al jaren gebukt gaat onder de arbeidsmarktkrapte. Het is gespecialiseerd in de productie van gelaste buizen en kokers voor de afsluitingsbranche. Stalen spoelen worden er met hoogtechnologische machines verwerkt tot buizen. Technisch personeel vinden is al 15 jaar zo goed als onmogelijk, zegt CEO Stefan Talpe. ‘Er staan altijd wel vacatures open.’ Zeker de zogenaamde tube mill operators – mensen die de hoogtechnologische machines kunnen bedienen – lijken een uitstervende soort. Talpe noemt het geen eenvoudig werk. ‘Zo’n operator heeft voldoende capaciteiten om ook een mooie bureaujob te doen. In de loods is het lawaaierig, worden je handen vuil en vettig en moet je snel kunnen reageren op potentiële problemen.’
Toen het rekruteringsbureau Job Talent in 2020 voorstelde in de Filipijnen mensen te zoeken voor de functie maakte Talpe weinig bezwaar. ‘Op één voorwaarde: ze moesten tien jaar ervaring hebben in het bedienen en onderhouden van gelijkaardige machines.’ Iemand van nul opleiden om zulke machines te leren bedienen, duurt minstens drie jaar. Vandaag werken vijf mensen uit de Filipijnen in Maasmechelen. Twee van hen waren jaren actief bij concurrenten in Saoedi-Arabië, de andere drie in de Filipijnse hoofdstad Manila.
Job Talent vloog de voorbije maanden een vijftigtal mensen uit de Filipijnen over om te werken in bedrijven zoals de varkenshouderij Danis, de heftruckleverancier Joris Van Dijk, de vrachtwagenverkoper Cammaert en de kaasproducent Flanders Food Production. Het zijn allemaal middelhoog geschoolde mensen met technische vaardigheden. Ze kregen een arbeidscontract van minstens een jaar. ‘Het doel van die mensen is duidelijk’, zegt Talpe. ‘Ze willen op termijn definitief naar België komen.’
Knelpuntberoepenlijst
Job Talent heeft ervaring met rekruteren in het buitenland, vooral in Oost-Europa. Internationale rekrutering vertegenwoordigde in 2021 25 procent van de 35 miljoen euro omzet. ‘In Europa raakt de vijver stilaan leeggevist’, zegt Caroline Santermans, de gedelegeerd bestuurder van Job Talent. Dus gooide het rekruteringsbureau zijn netten uit in Zuidoost-Azië. Het gebruikt de Vlaamse knelpuntberoepenlijst om via eigen kanalen technisch geschoold personeel te vinden.
Voor jobs op de dynamische knelpuntberoepenlijst hoeft een werkgever bij de aanvraag van de arbeidskaart niet te bewijzen dat er een structureel tekort is aan geschikte werknemers op de Vlaamse arbeidsmarkt. Voor alle andere aanvragen moet dat wel. De lijst werd in 2019 door voormalig Vlaams minister van Werk Philippe Muyters (N-VA) in het leven geroepen om de arbeidsmigratie te versoepelen voor profielen waar een structureel tekort aan is.
Elektrische brommers
‘Een op de tien Filipijnen werkt in het buitenland’, zegt David Vanhoegaerden, medeoprichter en commercieel directeur bij Job Talent. ‘Als voormalige Amerikaanse kolonie zijn de Filipijnen erg op het Westen gericht en is Engels een officiële taal. Dat maakt het relatief makkelijk om die mensen te integreren op de werkvloer.’
In België kunnen die werknemers netto drie tot vier keer meer verdienen dan in Manila. ‘Komen ze van het platteland, dan wordt het zelfs zes keer meer’, zegt Vanhoegaerden. Job Talent heeft twee voltijdse werknemers in dienst om mensen die in Vlaanderen aankomen wegwijs te maken. ‘We zoeken huisvesting dicht bij hun werk, voorzien in brommers of elektrische fietsen en tonen hen de dichtstbijzijnde supermarkt’, zegt Vanhoegaerden. ‘Met wat geluk is er zelfs een Filipijns restaurant in de buurt.’
Talpe betaalt zijn Filipijnse werkkrachten een marktconform loon. ‘Daarnaast betaalt BRT de helft van de huisvesting en sta ik financieel in voor een heen-en-terugreis om familie in de Filipijnen te bezoeken.’ Die extra kosten neemt het staalbedrijf er graag bij. ‘Met de komst van de nieuwe Filipijnse werknemers verlaagt ook de werkdruk op de collega’s.’
Geduld
Wie uit is op Filipijnse werkkrachten heeft geduld nodig. Talpe moest ongeveer vijf maanden wachten op zijn nieuwe werkkrachten. ‘Er gaat een complex dossier aan vooraf’, zegt Santermans. Zowel aan Filipijnse als aan Vlaamse kant is de administratie een vertragende factor. ‘De Filipijnse overheid heeft slechte ervaringen met hoe haar burgers behandeld werden in Qatar en Dubai, waardoor ze erg op haar hoede is’, zegt Santermans. De Filipijnse wetgeving bepaalt onder meer dat burgers alleen kunnen solliciteren voor duidelijk omschreven vacatures.
Aan Vlaamse zijde zijn veel gemeentes nog niet goed op de hoogte van de gecombineerde vergunning, een attest voor niet-EU-burgers dat zowel een werk- als een verblijfsvergunning inhoudt. ‘Veel gemeenten kennen die ‘bijlage 49′ niet’, zegt Santermans. ‘Dat leidt tot veel tijdverlies.’ Vlaams minister van Werk Hilde Crevits (CD&V) zei in januari dat de behandeling van de aanvragen vlotter verloopt dan vroeger, maar door het toenemende aantal aanvragen kan het zijn dat de goedkeuring wat langer op zich laat wachten. Het aantal aanvragen voor gecombineerde vergunningen steeg van 6.356 in 2020 naar 8.614 2021.
Bij Job Talent hopen ze de wachttijd voor klanten in te korten zodra de procedure beter bekend raakt. ‘Nu de coronapandemie wat onder controle lijkt, zal dat ook tijdswinst opleveren’, zegt Santermans. Tegen volgend jaar wil ze minstens 150 mensen uit de Filipijnen aan het werk hebben. En er is nog potentieel. ‘We zijn in overleg met de Brusselse en de Waalse overheid om gelijkaardige procedures op te zetten in die regio’s.’
BRON: De Tijd